Skręcenie stawu skokowego: objawy, diagnostyka, leczenie i rehabilitacja
Skręcenie kostki to jeden z najczęstszych urazów układu ruchu, z którym pacjenci trafiają do gabinetu. Choć dla wielu to "błahy uraz", nieodpowiednio leczony może prowadzić do przewlekłej niestabilności stawu skokowego i dalszych problemów funkcjonalnych.
Czym jest skręcenie stawu skokowego?
Skręcenie stawu skokowego to uraz torebki stawowej i więzadeł, powstały wskutek nieprawidłowego ruchu (najczęściej inwersji lub ewersji stopy). W przeciwieństwie do zwichnięcia, nie dochodzi do przemieszczenia powierzchni stawowych. Natomiast przy złamaniu uszkodzona jest również kość.Klasyfikacja urazów:
- Skręcenie – rozciągnięcie lub naderwanie więzadeł bez przemieszczenia stawu,
- Zwichnięcie – przemieszczenie powierzchni stawowych oraz uszkodzenie torebki i więzadeł,
- Złamanie – przerwanie ciągłości kości, często z uszkodzeniem struktur miekkotkankowych.
1. Skręcenie inwersyjne (najczęstsze) – stopa ulega podwięźnięciu do środka, uszkodzeniu ulegają więzadła boczne: ATFL, CFL, PTFL.
2. Skręcenie ewersyjne (rzadsze) – uszkodzenie więzadeł przyśrodkowych: piszczelowo-skokowego, piszczelowo-piętowego, piszczelowo-łódkowego.
Klasyfikacja według Gaździka:
- I stopień – naciągnięcie
- II stopień – naderwanie
- III stopień – zerwanie więzadła
- IV stopień – złamanie awulsyjne (oderwanie fragmentu kości przez przyczep więzadła)
Objawy skręcenia stawu skokowego
- Ostry, nagły ból w chwili urazu
- Obrzęk i krwiak w okolicy kostki
- Bolesność przy dotyku i ruchu
- Możliwa niestabilność stawu skokowego
- Ograniczenie funkcji i siły w stopie i podudziu
Czego NIE robić po skręceniu kostki?
- Nie lekceważ bólu i opuchlizny – nawet „niewinne” skręcenie może wymagać kilku tygodni leczenia.
- Nie rezygnuj z rehabilitacji – brak ćwiczeń to prosta droga do nawrotów i przewlekłych dolegliwości.
- Nie obciążaj stopy za wcześnie – może dojść do wtórnych uszkodzeń.
- Nie stosuj gorących okładów w pierwszych dniach – mogą nasilić krwawienie i obrzęk.
W Centrum Medycyny Zintegrowanej Hand-Med stosujemy kompleksowe podejście:
- Wywiad i badanie kliniczne (palpacja, testy funkcjonalne, zakres ruchu)
- Diagnostyka obrazowa USG, a w razie potrzeby kierujemy na dalsze badania
Leczenie skręcenia stawu skokowego
Leczenie zależy od stopnia uszkodzenia:Leczenie zachowawcze (najczęstsze):
- Unieruchomienie (orteza, taping, opatrunek elastyczny)
- Zasada RICE:
- Rest – odpoczynek
- Ice – zimne okłady przez 48–72 h
- Compression – ucisk (opaska, orteza)
- Elevation – uniesienie konczyny
- Farmakoterapia (leki przeciwbólowe, przeciwzapalne)
W przypadku całkowitego zerwania więzadeł lub złamań awulsyjnych
Rehabilitacja w Hand-Med
Celem jest przywrócenie funkcji, redukcja bólu i obrzęku, poprawa stabilności i zapobieganie nawrotom.Etapy rehabilitacji:
1. Faza ostra:
- Zmniejszenie bólu i obrzęku (Indiba Activ, ENF, krioterapia, Laser Wysokoenergetyczny)
- Ograniczenie obciążenia, zastosowanie ortezy
- Ćwiczenia zakresu ruchu (kręcenie stopą, "pisanie" liter palcami)
- Ćwiczenia propriocepcji (stanie na jednej nodze, piłka)
- Wzmacnianie mięśni (wspięcia, taśmy oporowe)
- Ćwiczenia na podłożu niestabilnym
- Powrót do aktywności fizycznej
- Prewencja nawrotów (edukacja, obuwie, taping)
Jak zapobiegać nawrotom skręcenia?
- Wzmacniaj mięśnie stopy i podudzia – regularnie ćwicz stabilizację.
- Noś odpowiednie obuwie – szczególnie podczas uprawiania sportu.
- Rozgrzewaj się przed treningiem – brak przygotowania zwiększa ryzyko urazu.
- Nie ignoruj drobnych dolegliwości – powracający ból to sygnał ostrzegawczy.
Przykład z gabinetu Hand-Med
„Pacjent, lat 35, skręcenie II stopnia podczas biegu po lesie. Zgłosił się do gabinetu po 5 dniach z nasilającym się bólem i trudnościami w chodzeniu. Wdrożono terapię Indiba Activ, ćwiczenia koordynacyjne i propriocepcję. Po 4 tygodniach powrócił do regularnych treningów bez bólu.”Najczęstsze pytania pacjentów (FAQ)
Czy można chodzić z kostką po skręceniu?Tak, ale zależnie od stopnia uszkodzenia. Przy skręceniu I stopnia – z asekuracją. Przy poważniejszych – z kulami lub ortezą.
Czy skręcenie może się nie wyleczyć?
Tak. Nieleczone może prowadzić do chronicznej niestabilności stawu.
Czy konieczne są badania obrazowe?
Zdecydowanie tak, szczególnie przy silnym bólu i obrzęku.
Kiedy można wrócić do sportu?
Po pełnym odzyskaniu zakresu ruchu, siły i stabilności – minimum kilka tygodni.
Podsumowanie
Skręcenie stawu skokowego może wydawać się drobnym urazem, ale jego skutki mogą być odczuwalne przez wiele miesięcy, jeśli nie zostanie odpowiednio zdiagnozowany i leczony. W Hand-Med łączymy nowoczesne metody leczenia i rehabilitacji z indywidualnym podejściem do pacjenta.Zapraszamy do naszej placówki w Radomiu, gdzie zadbamy o Twoją sprawność z najwyższą starannością.
Bibliografia: